Çiğ köfte, sadece bir yiyecek değil; Anadolu’nun kültürel mirasının da simgelerinden biridir. Güneydoğu illerimizde özellikle Adıyaman ve Şanlıurfa’da büyük bir önem taşır. Çünkü çiğ köfte, tek başına bir karın doyurma aracı olmaktan çıkıp dostluğun, muhabbetin ve birlikteliğin simgesi hâline gelmiştir. Bir araya gelen insanlar, uzun süren yoğurma ritüelinin etrafında hem sohbet eder hem de sofranın tadını paylaşır.
Adıyaman usulü çiğ köfte, yoğun baharatları, salçası ve eşsiz yoğurma tekniğiyle bilinir. Bu yönüyle Urfa usulünden ayrılır. Urfa’da çiğ köfte genellikle salçasız yapılırken, Adıyaman’ın kendine has yorumu salçayla buluşur ve ortaya bambaşka bir damak şöleni çıkar.
🥣 Malzemeler
- ½ kg yağsız, et taşında tokmakla dövülerek hazırlanmış dana kıyma
- 750 g çiğ köftelik ince bulgur
- 250 g tuzsuz domates salçası
- 1 yemek kaşığı biber salçası
- 330 g pul biber
- 4 orta boy kuru soğan
- 2 diş sarımsak
- 2 demet taze maydanoz
- Baharatlar (karabiber, kimyon, isteğe göre tarçın)
👩🍳 Yapılış Aşamaları
1. Etin Hazırlığı
Geleneksel usulde çiğ köftenin kalbi ettir. Öncelikle çiğ köftelik siyah etin içindeki yağ ve sinirler dikkatle ayıklanır. Daha sonra et taşı üzerinde, özel tokmakla dövülerek kıvama getirilir. Bu işlem etin hem daha homojen olmasını sağlar hem de lezzetini artırır.
2. Soğan, Sarımsak ve Maydanoz
Soğan, sarımsak ve maydanoz incecik doğranır. Ne kadar küçük doğranırsa, çiğ köftenin içinde o kadar iyi harmanlanır.
3. Yoğurma Sanatı
Hazırlanan et, doğranmış soğan ve sarımsakla birlikte büyük bir çiğ köfte leğenine alınır. Ardından domates ve biber salçası ile bol pul biber eklenir. Malzemeler, avuç içiyle leğene sürte sürte yoğrulur. Yoğurma işlemi, çiğ köftenin ruhudur; sabır ve güç ister.
Azar azar bulgur ilave edilir, yoğurdukça kıvam almaya başlar. Gerekirse soğuk suyla hafif nemlendirilir. Baharatlar da bu aşamada yavaş yavaş karışıma katılır.
4. Son Dokunuş
Kıvamına gelen çiğ köfteye ince doğranmış maydanoz eklenir. Tekrar yoğrulduktan sonra artık “sıkım” aşamasına geçilir. Avuç içinde şekil verilen çiğ köfteler, servise hazırdır.
🌮 Servis Önerisi
Adıyaman çiğ köftesi, lavaş ekmeği ve taze yeşilliklerle servis edildiğinde tam bir şölen havası yaratır. Yanında ayran ya da şalgamla bu lezzeti tamamlamak adettendir.
🔎 Urfa Usulünden Farkı
Adıyaman usulünde salça kullanılır ve bol pul biberle yoğun bir renk elde edilir. Şanlıurfa usulünde ise salça yerine pul biber önceden suda ıslatılır, köfteye öyle eklenir ve farklı olarak tarçın da baharat olarak tercih edilir. Bu küçük farklılıklar bile iki usulü birbirinden ayırmaya yeter.
✨ Sonuç olarak; Adıyaman usulü çiğ köfte, sadece baharatların ve bulgurun yoğrulması değil, aynı zamanda dostluğu, muhabbeti ve paylaşmayı simgeleyen bir gelenektir. Sofralarınıza sadece lezzet değil, aynı zamanda bir kültür hikâyesi de taşır.
Bir yanıt yazın